Martin Luther
Martin Luther (1483-ngièn chṳ 1546-ngièn) chó-chhôi Ngí-fut-thai-ho̍k thu̍k vùn-ho̍k, yu-yû ho̍k pan-ngièn Fap-li̍t. Chiap-tén chin-ngi̍p Siû-tho-yen khú-siû，1507-ngièn pûn li̍p-vi sṳ̀n-fu. 1512-ngièn sṳ̀n-vì Vî-tên-pó-thai-ho̍k (Wittenburg) Sṳ̀n-ho̍k-yen Pok-sṳ, sùi-chit kau-su Sṳn-kîn.
Yì-yèn kí ki-siu̍k yî-yèn kau-fi li̍t-fap khú-siû, than mò-lun tû put-nèn tet-tó nui-sîm ke phìn-ôn. Chhṳ̍t-to yû yit-thiên Martin Luther chhai ngièn-thu̍k Sṳn-kîn sṳ̀, khon-tó “Ngi-ngìn pit-yèn yîn-sin tet-sâng” (Lò-mâ-sû 1-chông:17-chiet) sṳ̀, thut-yèn kok-siáng to ngièn-lòi ngìn-ke tet-kiu chṳ́-he yîn-vi kí tui Song-ti ke sin-ngióng yî-khi̍p Song-ti ke ên-su, khì-thâ yit-chhiet ke li̍t-fap vù-nèn pó-chṳn sṳ́-ngìn tet-yî “chhṳ̂n-ngi”.
Kí liá-ke sin-ngiam ya su-tó thùng-káu kau-su ke chṳ̂-chhṳ̀, kâ-song chhîn-ngién khon-tó ngìn-mìn su-phien mâi su̍k-chhui-kién ke chhìn-hìn. Mâ-tên Lu-tet khôi-sṳ́ kûng-kit kau-fi chhut su̍k-chhui-kién ke chok-fap. 1517-ngièn kí siá tui su̍k-chhui-kién ke Kiú-sṳ̍p-ńg thiàu Lun-mióng khon-fap, chông-thiap chhai Vî-tên-pó-thai-ho̍k ke kau-thòng mùn-héu. Lióng-chû-heu chhòn-phien chhiòn Tet-koet; si-chû-heu kok-chúng yi̍t-vùn chhòn-phien chhiòn sî-Êu-chû. Kí ngièn-pún chṳ́-sióng kói-kiet kau-fi yit-phu-fun chṳ-thu, chhiùng-chhṳ́ kí put-chai sṳ̀n-ngin Kau-chûng ke khièn-vî, vì-yû Sṳn-kîn chok-vi khièn-vî.