Napoleon 1-sṳ
Napoleon yit-sṳ (1769-ngièn 8-ngie̍t 15-ngit – 1821-ngièn 5-ngie̍t 5-ngit, Hon-ngî yîm-yi̍t: Nâ-pho-lùn 拿破崙) he Fap-koet chṳn-chhṳ lâu kiûn-sṳ liâng-siu, Kî tui 19 sṳ-ki vân-khí ke êu-chû chṳn-chhṳ yáng-hióng hàn-thai.
Napoleon sâng-yù Corsica tó, chhai Fap-koet thai-liu̍k chiap-su phau-pîn hiun-lien, heu-lói chhai fún-sui thi-yit, thi-ngi chhṳ fán-fap thùng-mèn ke chan-chên chûng li̍p liáu thai-kûng, chhai Fap-làm-sî Thi-yit Khiung-fò-koet séu yû miàng-mong. 1799-ngièn, kî sṳ̀n-vì thi-yit chṳp-chṳn, 5 ngièn heu kâ-miên vì fòng-ti. Chhai 19 sṳ-ki chó-khí, kî sut-liâng Fap-làm-sî Ti-koet kiûn-chhui chhai tui êu-chû lie̍t-chóng ke chan-chên chûng chhî-tet tô-chhṳ sṳn-li, khúng-chṳ liáu chûng-êu.
1812-ngièn Fap-koet chhîm-lio̍k Ngò-koet he kî ke chón-chak-tiám. Kî-ke Thai-liu̍k-kiûn phî sêu-me̍t, chhiâ chhiùng-vi vàn-chhiòn fu̍k-ngièn. 1813-ngièn, thi-liuk chhṳ fán-fap thùng-mèn chhai Leipzig tá-phai liáu kî, thi-ngit ngièn thùng-mèn ngi̍p-chhîm fap-koet, pet-sṳ́ Napoleon thui-vi, phen chiông kî liù-fong to Elba tó. Chhṳ-ngièn kî thò-lì Elba fu-phit, than chhai Waterloo chai-chhṳ chan-phai. Kî chui-heu ke liuk-ngièn phî yîn-koet-ngìn siù-kim chhai Sṳn-Helena tó.