Se-pâu-fu̍t

Chhiùng Wikipedia lòi
DNA kîn Het-sṳ̂-thi̍t ngiam-set ke HeLa se-pâu, chûng-kiên lâu yu-piên ke se-pâu chang kîn-li̍t fûn-lie̍t kiên-khì, khó-kien cháng-ke se-pâu fu̍t tû chhṳ̀n làm-set. Yì chó fông ke se-pâu chang-chhai chin-hàng yû-sṳ̂ fûn-lie̍t, khì se-pâu fu̍t yí-kîn fûn-kak sṳ̀n lióng-ke phu-fûn.

Se-pâu-fu̍t (Yîn-ngî: Cell Nucleus; Là-tên-ngî: Nucleus) he chhùn-chhai yî Chṳ̂n-fu̍t se-pâu chûng ke fûng-pit sṳt mo̍k chhong pâu hi, nui-phu hàm yû se-pâu chûng thai-tô-sú ke vì-chhòn vu̍t-chṳt, ya chhiu-he DNA. Liá-têu DNA lâu tô-chúng Thàn-pha̍k-chṳt, yì Chû-chṳt Thàn-pha̍k fu̍k ha̍p hìn-sṳ̀n Ngiam-set-chṳt. Yì Ngiam-set-chṳt chhai se-pâu fûn-lie̍t sṳ̀, fi nùng suk hìn-sṳ̀n Ngiam-set-thí, khì-chûng só hàm ke só-yû kî yîn ha̍p-chhṳ̂n vì Fu̍t-kî Yîn-chû. Se-pâu-fu̍t ke chok-yung, he vì-chhṳ̀ kî yîn ke vàn-cháng sin, pin chia yù thiàu chiet kî yîn péu-hien lòi yáng-hióng se-pâu fa̍t-thûng. Se-pâu fu̍t ke chú-yeu kèu-chho vì fu̍t mo̍k, he yit-chúng chiông se-pâu fu̍t vàn-chhiòn pâu-fu̍k ke sûng chhèn mo̍k, khó sṳ́ mo̍k nui vu̍t-chṳt lâu se-pâu chṳt, yî-khi̍p khí-yû se-pâu kut-ka kûng-nèn ke mióng chhong kiet-kèu fu̍t siàm chhèn fûn-kak-khôi lòi. Yù yî tô-sú Fûn-chṳ́ mò-fap chhṳ̍t-chiap chhôn théu fu̍t mo̍k, yîn-chhṳ́ sî-yeu fu̍t khûng chok-vì vu̍t-chṳt ke chin chhut Thûng-tho. Liá-têu khûng thung khó ngiong séu Fûn-chṳ́ lâu lì chṳ́ Chhṳ-yù thûng théu; yì yì Thàn-pha̍k-chṳt pân kha thai ke Fûn-chṳ́, chet sî-yeu hî tai thàn pha̍k ke pông-chhu chhòi-nèn thûng-ko. Fu̍t yun-sû he se-pâu chûng chui chhùng-yeu ke kûng-nèn; kî yîn péu-hien lâu ngiam set thí ke pó-chhùn, kai yû lai yî fu̍t khûng sông só chin-hàng ke sû sung chok-yung. Se-pâu fu̍t nui put hàm yû ngim-hò khì-thâ mo̍k chhong ke kiet-kèu, than ya pin fî vàn-chhiòn kiûn yûn, khì-chûng chhùn-chhai hí-tô yù thi̍t-sû Thàn-pha̍k-chṳt, RNA yî-khi̍p DNA só fu̍k ha̍p yì sṳ̀n ke chhṳ fu̍t thí. Yì khì-chûng su lî-kié chui théu chha̍t ke he fu̍t yìn, chhṳ́ kiet-kèu chú-yeu chhâm-lâu fu̍t thòng thí ke chû-sṳ̀n. Fu̍t thòng thí chhai fu̍t yìn chûng sán chhut chṳ̂-heu, fi chin-ngi̍p se-pâu chṳt chin-hàng mRNA ke chón yi̍t.