Ye̍t-nàm-ngî sṳ-mû

Chhiùng Wikipedia lòi
Â-li̍t-sân-thai Lò-tet 1651-ngièn tshṳ-tién ke yit-ya̍p.

Ye̍t-nàm-ngî sṳ-mû pûn tshṳ̂n-tso Koet-ngî-sṳ (Chữ Quốc Ngữ), he hien-tshai Ye̍t-nàm-ngî ke sû-siá fông-fap.

Kién-kie[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Ye̍t-nàm-ngî Koet-ngî-sṳ tshái-yung Lâ-tên sṳ-mû. 1651-ngièn Fap-koet tshòn-kau-sṳ Â-li̍t-sân-thai Lò-tet (Alexandre de Rhodes) tsok-sṳ̀n ke "Ye̍t-nàm-ngî - Lâ-tên-ngî - Phù-thò-â-ngî tshṳ-tién" he Ye̍t-nàm-ngî yung Lò-mâ-sṳ péu-ki ke ngièn-thèu. Ye̍t-nàm sṳ̀n-vì Fap-koet tshṳ̍t-mìn-thi heu, kûng-vùn thai-tô sṳ́-yung liá-tsúng yî Lò-mâ-sṳ tsok-vì kî-tshú ke Koet-ngî-sṳ, pin tak tshiam-tshiam-é phû-phiên, yit-tshṳ̍t sṳ́-yung to hien-tshai.

Ye̍t-nàm-ngî sṳ́-yung pien-yîm sṳ-mû lâu kiú-ke pien-yîm fù-ho. Khì-tsûng si-ge pien-yîm fù-ho yung-lòi kâ-thiâm ngièn-yîm, nang-ngoi ńg-ke fù-ho yung-lòi péu-sṳ Ye̍t-nàm-ngî ke yîm-thiàu. Ye̍t-nàm-ngî Koet-ngî-sṳ ke sṳ-mû péu:

A Ă Â B C D Đ E Ê G H I K L M N O Ô Ơ P Q R S T U Ư V X Y
a ă â b c d đ e ê g h i k l m n o ô ơ p q r s t u ư v x y

Sṳ-mû miàng-sṳ[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Ye̍t-nàm-ngî sṳ-mû
Sṳ-mû Miàng-tshṳ̂n IPA
A a a
Ă ă á a
 â ə, ɜ
B b bê, bờ ɓ, ʔb
C c xê, cờ k
D d dê, dờ z,nàm-phu fat-yîm: j
Đ đ đê, đờ ɗ, ʔd
E e e ɛ
Ê ê ê e
(F) (f)
G g giê, gờ ɣ
ʒ(before i, ê, and e)
H h hắt h
I i i ngắn i
(J) (j)
K k ca k
L l e-lờ, lờ l
M m em-mờ, mờ m
N n en-nờ, nờ n
O o o ɔ
Ô ô ô o
Ơ ơ ơ əː, ɜː
P p pê, pờ p
Q q quy k
R r e-rờ, rờ z,nàm-phu fat-yîm: ʐ, ɹ
S s ét-sì, sờ s,nàm-phu fat-yîm: ʂ
T t tê, tờ t
U u u u
Ư ư ư ɯ
V v vê, vờ v, nàm-phu fat-yîm: j
(W) (w)
X x ích-xì, xờ s
Y y i dài, i-cờ-rét
(Z) (z)