Oscar Wilde

Chhiùng Wikipedia lòi
Oscar Wilde

Oscar Wilde ti Oi-ngì-làn Dublin-sṳ 1854 ngièn chhut-se, he yit-chak chok-kâ, khiak-chok-kâ.

Kì lâu ngìn-kâ kóng-kho fùng-kak thùng ngi-su̍t ke chhung-yeu, ya-he phiâng-kit 19-sṳ-ki ke sí-pán-pán-é sióng-fap.

20-se ke-sṳ̀-chiet, Wilde lì-khôi Oi-ngì-làn hi Oxford Thaihok thu̍k-sû. Kì he yit-chak tông chhûng-mìn ke ho̍k-sâng-é, kiâ siá-chok ke yit-sú sṳ̂ (詩) “Ravenna" tet-tó-chióng.

Pit-ngia̍p yî-heu, kì sái-vuk to Lùn-tûn (倫敦). Ke-phién kì ti sa-fi lâu vùn-ho̍k ke sa-thòn pien-sṳ̀n yit-chak tông chhut-miàng ke ngìn-vu̍t. Kì he ôn-miàng sṳ́m-mî yun-thung ke chó-khì tai-theù (“early leader of Aesthetic Movement”). Kì siông-sin yit-chak lî-ngiam “Art for Art’s Sake”. Yèn-heu, Wilde sái-to Mî-kuet New York. 1888-ngièn kì chhut-pán yit-pún sû ôn-to The Happy Prince ku-sṳ-si̍p. Kiâ yit-sên hàn-he yû siá yit-pún seú-sot ôn-to The Picture of Dorian Gray. Liá-pún seú-sot chhiu-he yit-chúng tho-tet ke ngi-ngièn (寓言).

Sûi-yèn kì me siá-sû, kiâ khiak-chok kha yû-miàng;”Lady Windermere’s Fan, An Ideal Husband, A Woman of No Importance, tû-he ti 1890-làng-ngièn siá ke. Ti 1895 ngièn, kì 39-se ke sṳ̀-chiet, Wilde yí-kîn ti kiâ chṳt-ngia̍p ke táng-poi. Ti Lùn-tûn, kiâ sâm-chhut (齣) khiak thùng-sṳ̀-sông-yên. Ke-ngièn, kì tui Marquis of Queensbury thì-hí fî-phong su-sung (誹謗訴訟). Sṳ́m-phan pien-sṳ̀n sa-fi-chhú-vùn, Wilde pâu-mî phai-su. Kiet-kó hi chhô-kón-é lióng-ngièn.

Ti chhô-kón-é ke-sṳ̀, kì siá-hâ chhṳ-kâ chui-hó ke sṳ̂, "The Ballad of Reading Gaol". Sṳt-fong-heu, Wilde lì-khôi Yîn-kuet. Kiâ không-khien thùng chai-vu chhong-khóng yí-kîn pho-fái-thet-lê. Chhóng-chho-li̍t me mò-thet-lê. Sâm-ngièn-heu Wilde ti Fap-kuet ko-sṳ̂n (1900).