Viking-ngìn

Chhiùng Wikipedia lòi
(Chhùng-thin-hiong chhṳ Vì-kîn-ngìn)
Vì-kîn-ngìn.

Vì-kîn-ngìn (Kú Nok-ngì-sṳ̂-ngî : víkingr) he Nok-ngì-sṳ̂-ngìn ke yit-kî (sṳ̂-khâm-tit-nâ-vì-â ngìn), kì-têu he chhiùng Kûng-ngièn 8 Sṳ-ki to 11 Sṳ-ki chhîm yéu pin chhṳ̍t-mìn Êu-chû yèn-hói fò Yîn-koet tó-yí ke Thâm-hiám-kâ, vú sṳ, sông-ngìnhói tho[1][2]. Khì chiuk chiak phiên-khi̍p chhiùng Êu-chû Thai-liu̍k chṳ pet khi̍t kóng-fat kiong vet, Êu-chû liá yit sṳ̀-khì pûn chhṳ̂n-vì “vì kîn sṳ̀-khì”. Liá thon sṳ̀-kiên Pet-Êu ke kiûn-sṳ, mo-yi khi̍p ngìn-khiéu khok-chông he sṳ̂ khâm ke nâ vì â, Put-lie̍t-tiên Khiùn-tó, sî sî lî, Ngò-lò-sṳ̂ khi̍p Êu-chû khì-thâ thi-khî chûng-kú sṳ̀-khì Li̍t-sṳ́ ke yit-ke chhùng-yeu Ngièn-su [3].

Chhai Yîn-ngî chûng, vì kîn ngìn liá-ke chhṳ̀ he chhiùng 18 Sṳ-ki ke chhòn khì ku-sṳ chûng yín ngi̍p ke, yû yit-chúng sot fap ngin-vì khó-nèn he lòi-ngièn yî kú-thoi Pet-Êu ngìn ke kú Pet-Êu ngî ngî-ngièn, “vik” yi-sṳ̂ he “ hói-vân ”, “ing” yi-sṳ̂ he “ chhiùng …… lòi ”, kâ hí-lòi “ vì kîn ” yi-sṳ̂ he chhai hói-vân chûng chhiùng sṳ mêu-chúng sṳ, “vikingr” he chhai hói-vân chûng chhiùng sṳ liá-chúng sṳ ke ngìn. Nang yit-chúng sot fap ngin-vì he lòi-ngièn yî kú Yîn-ngî “wíc” yi-sṳ̂ he “ chin-hàng mo-yi ke sàng-sṳ ”, yîn-vì heu-lòi phu-fûn vì kîn ngìn thin-kî to Put-lie̍t-tiên tó, pin fò tông-thi ngìn chin-hàng mo-yi. Kì-têu chhai Kûng-ngièn 800 to 1070-ngièn chhú-yî thúng-chhṳ thi-vi, tui hói sông kâu-thûng kèu-sṳ̀n vî-hia̍p.

  1. Roesdahl, p. 9-22.
  2. Viking (people), Encyclopedia Brittanica.
  3. Brink 2008