Thomas Jefferson

Thomas Jefferson (1743-ngièn 4-ngie̍t 13-ngit – 1826-ngièn 7-ngie̍t 4-ngit), Mî-koet thi-sâm ngim Chúng-thúng (1801-ngièn ─ 1809-ngièn). Thùng-sṳ̀ ya-he Mî-koet Thu̍k-li̍p Siên-ngièn chú-yeu hí-chhó ngìn, khi̍p Mî-koet khôi-koet chui khí yáng-hióng-li̍t chá chṳ̂-yit. Khì ngim khì chûng chṳ̂ chhùng-thai sṳ-khien pâu-koat Louisiana kèu-thi on (1803-ngièn), 1807-ngièn Kim-yun Fap-on (Embargo Act of 1807), yî-khi̍p Lewis lâu Clark thâm khàm (1804–1806).

Sṳ̂n-vì chṳn-chhṳ ho̍k-kâ, Jefferson pín chhṳ̀ Kú-tién Chhṳ-yù Chú-ngi lâu Khiung-fò Chú-ngi (republicanism), chṳ thin Vì-kit-nì-â Chûng-kau Chhṳ-yù Fap (Virginia Statute for Religious Freedom, 1779, 1786). Kâi fap ngit-heu sṳ̀n-vì Mî-koet hièn-fap thi-yit siû chang-on chhóng-sat thiàu-vùn chṳ̂ kî-chhú, Jefferson-sṳt Mìn-chú (Jeffersonian democracy) yîn kì yì tet-miàng. 1792-ngièn kì chhóng-li̍p pin liâng-thô Mìn-chú Khiung-fò-tóng (kîm-ngit Mìn-chú-tóng chṳ̂ chhièn-sṳ̂n), Jefferson chên-vì thi-ngi ngim Vì-kit-nì-â chû Chû-chhòng (1779-ngièn －1781-ngièn), thi-yit ngim Mî-koet Koet-vu-khin (1789-ngièn ─1793-ngièn), lâu thi-ngi ngim Mî-koet Fu-chúng-thúng (1797-ngièn －1801-ngièn). 1800-ngièn Jefferson kit-phai kin-tak lièn-ngim ke Adams tông-sién Mî-koet thi-sâm ngim Chúng-thúng, chhṳ́ -heu kì liâng-thô ke chṳn-tóng thúng-chhṳ Mî-koet tha̍t si-fûn chṳ̂ yit sṳ-ki, kì ke chṳn-tóng 1824-ngièn fûn-lie̍t vì-chṳ́.

Chhù-liáu chṳn-chhṳ sṳ-ngia̍p ngoi, Jefferson thùng-sṳ̀ ya-he Nùng-ngia̍p-ho̍k, Yèn-ngi-ho̍k, Kien-chuk-ho̍k, Chhṳ̀ -ngièn-ho̍k, Kháu-kú-ho̍k, Sú-ho̍k, me̍t-ma-ho̍k, chhet-liòng-ho̍k lâu kú Sâng-vu̍t ho̍k tén ho̍k-khô ke chôn-kâ; yu sṳ̂n-kiâm chok-kâ, li̍t-sṳ̂ lâu Séu-thì-khìm sú; ya-he Virginia Thai-ho̍k ke chhóng-phan-ngìn. Hí-tô-ngìn ngin-vì kì-he li̍t-ngim Mî-koet Chúng-thúng chûng, chṳ-fi chui kô-chá.