Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet

Chhiùng Wikipedia lòi
Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet
République démocratique du Congo
khì-thâ chhai-thi ngî-ngièn
Repubilika ya Kôngo ya Dimokalasi

Republíki ya Kongó Demokratíki
Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo

Ditunga dia Kongu wa Mungalaata
Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet khì
koet-khì
Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet koet-fî
koet-fî
Kiet-ngièn: Justice – Paix – Travail
"Kûng-chṳn, fò-phìn, lò-thung"
Koet-kô: Debout Congolais
"Hí-lòi, Congo ngìn"
Sú-tû
lâu chui-thai sàng-sṳ
Kinshasa
Kôn-fông ngî-ngièn Fap-ngî
Sṳ̀n-ngin ke kok-kâ ngî-ngièn Kikongo-ngî, Lingala-ngî, Swahili-ngî, Luba-Kasai-ngî
Chṳn-fú tân-yit-chṳ, pan-chúng-thúng-chṳ, khiung-fò-koet
• chúng-thúng
Félix Tshisekedi
• chúng-lî
Jean-Michel Sama Lukonde
• Chhâm-ngi-yen ngi-chóng
Modeste Bahati Lukwebo
• Koet-mìn Ngi-fi ngi-chóng
Christophe Mboso N'Kodia Pwanga
• Hien-fap Fap-yen yen-chóng
Dieudonné Kaluba Dibwa
Li̍p-fap kî-koân Ngi-fi
Chhâm-ngi-yen
Koet-mìn Ngi-fi
Mien-chit
• Chúng-khiung
2,345,409 km2 (905,567 sq mi) (thi 11 miàng)
• súi-vet (%)
3.32
Ngìn-khiéu
• 2021-ngièn kû-kie
105,044,646 (thi 15 miàng)
• Me̍t-thu
46.3/km2 (119.9/sq mi) (thi 181 miàng)
GDP (PPP) 2019-ngièn kû-kie
• Chúng-khiung
Increase$77.486 sṳ̍p-yi
• Phìn-kiûn
Increase$843
GDP (miàng-ngi) 2019-ngièn kû-kie
• Chúng-khiung
Increase$46.117 sṳ̍p-yi
• Phìn-kiûn
Increase$501
Gini (2012-ngièn) Positive decrease 42.1
chûng
HDI (2019-ngièn) Increase 0.480
tâi · thi 175 miàng
Chhièn Congo franc (CDF)
Sṳ̀-khî UTC+1 ~ +2
Sṳ̀-kiên kiet-sṳt dd/mm/yyyy
Khôi-chhâ fông-hiong yu
Thien-fa khî-ho +243
ISO 3166 thoi-ho CD
Táng-kip Mióng-vet .cd

Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet (Fap-ngî: République démocratique du Congo) he vi-yî Fî-chû chûng-phu ke yit-ke koet-kâ, kién-chhṳ̂n mìn-chú kông kó, Mìn-chú kông kó chên kói chhṳ̂n Zaire (Fap-ngî: Zaïre). Kâi koet liu̍k-thi mien-chit yok 234.5 van phìn-fông kûng-lî, sṳ fî-chû thi 2 thai (kiùn chhṳ yî Algeria), ki sṳ-kie thi 11 thai ke koet-kâ. Ngìn-khiéu chhêu-ko 7100 van, he sṳ-kie ngìn-khiéu thi 19 tô, Fî-chû ngìn-khiéu thi 4 tô ke koet-kâ, yî-khi̍p chang-sṳt Fap-ngî ngìn-khiéu chui-tô ke koet-kâ.

Mìn-chú kông kó ngièn vì Pí-li-sṳ̀ chhṳ̍t-mìn-thi, tông-sṳ̀ chhṳ̂n Pí-li-sṳ̀ liâng Congo. 1960-ngièn 2-ngie̍t thu̍k-li̍p. Lâu lìn-koet thùng chhṳ̂n Congo Khiung-fò-koet, chhai lióng-koet miàng-chhṳ̂n heu koat chu sú-tû miàng-chhṳ̂n yî chok khî-phe̍t. 1964-ngièn 8-ngie̍t 1-ngit kói koet miàng vì Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet. 1971-ngièn 10-ngie̍t 27-ngit kói koet miàng vì Zaire Khiung-fò-koet, 1997-ngièn 5-ngie̍t 17-ngit, Laurent-Désiré Kabila liâng-thô ke Congo kié-piong mìn-chú-li̍t-liòng Thùng-mèn ke vú-chông phu-chhui kûng-cham sú-tû Kinshasa, siên-pu chhiu-ngim Chúng-thúng, pin fî-fu̍k koet-miàng vì Congo Mìn-chú Khiung-fò-koet chṳ-kîm.