Kuala Lumpur

Kuala Lumpur
—  Lièn-pâng Chhṳ̍t-hot-khî  —
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur
Federal Territory of Kuala Lumpur
Khì-thâ chón-siá
 - Hon-ngî 吉隆坡
 - Tamil-ngî கோலாலம்பூர்
 - Jawi کوالا لومڤور

Kuala Lumpur ke khì-é
Khì-é
Kuala Lumpur ke fî-chông
Fî-chông
ke só-chhai.
ke só-chhai.
Kuala Lumpur is located in Mâ-lòi-sî-â
Kuala Lumpur
Kuala Lumpur
Chhô-phêu: 03°08′52″N 101°41′43″E / 3.14778°N 101.69528°E / 3.14778; 101.69528
Koet-kâ  Mâ-lòi-sî-â
Mien-chit
 - Lièn-pâng Chhṳ̍t-hot-khî 243 km2
 - Tû-sṳ-khiên 2,243.27 km2
Khôn-thu 66 m
Ngìn-khiéu (2017 est.)
 - Lièn-pâng Chhṳ̍t-hot-khî 1,790,000 ngìn
 - Me̍t-thu 6,891/km2
 - Tû-sṳ-khiên 7,200,000
 - Me̍t-thu 6,581/km2
Yù-phiên ho-mâ 50000 - 60000

Kuala Lumpur (Mâ-lòi-ngî: Kuala Lumpur, Hon-ngî: 吉隆坡) he Mâ-lòi-sî-â ke sú-tû kiâm chui-thai sàng-sṳ. Kîn-kí 2012-ngièn thúng-kie, sàng-sṳ mien-chit tha̍t-tó 243 phìn-fông kûng-lî, ngìn-khiéu yok-yû 160-van ngìn. Thai Kit-lùng-po he yit-ke yû 720-van ngìn ke thai tû-fi-khî, ya-he Mâ-lòi-sî-â ngìn-khiéu lâu kîn-chi sṳ̀n-chóng chui khoai-suk ke tû-fi-khî.

Kuala Lumpur chhai Mâ-lòi Pan-tó sî-ngan, vi Selangor fàn-lau. Kuala Lumpur va̍k-hot yî Kuala Lumpur Lièn-pâng Chhṳ̍t-hot-khî, vi Mâ-lòi-sî-â sâm-ke Lièn-pâng Chhṳ̍t-hot-khî chṳ̂-yit, yù Lièn-pâng Chṳn-fú chhṳ̍t-chiap kón-hot.

Kuala Lumpur he Mâ-lòi-sî-â koet-fi só-chhai thi, Mâ-lòi-sî-â Koet-kâ Ngièn-sú ke kôn-tai. Kuala Lumpur chên-kîn he Lièn-pâng Chṳn-fú hàng-chṳn chûng-sîm lâu Mâ-lòi-sî-â Lièn-pâng fap-yen só-chhai thi, than-he 1999-ngièn yí-kîn chhiên-vông Putrajaya, phu-fun hàng-chṳn phu-mùn hàn-chhôi Kuala Lumpur. Kuala Lumpur he sú-tû ya-he chhung-yeu thai-sàng, he Mâ-lòi-sî-â vùn-fa, chhòi-chṳn lâu kîn-chi ke chhùng-sîm, pûn phìn-sṳ́m vi chhiòn-khiù sàng-sṳ. Ngoi-kâu Chṳn-chhet kûng-pu 2010-ngièn chhiòn-khiù sàng-sṳ chṳ́-su, Kuala Lumpur vi-kî thi 48-miàng, kîn-chi lâu sa-fi kói-kiet siông-kôan ke kói-kiet sàng-sṳ chṳ́-su vi-kî thi 67-miàng.

Miàng-sṳ ke yi-sṳ[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Thúng-kie[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Kîn-kí 2000-ngièn ke thúng-kie su-kí, Kuala Lumpur mien-chit tha̍t-tó 243.65 phìn-fông kûng-lî, sṳ-khî ngìn-khiéu 1,479,388, lièn thùng Klang-hò liù-vet ke ngìn-khiéu yok-yû 400-van. Kuala Lumpur he fà-ngìn ke chú-yeu chhòn-thúng chhi-kî thi chṳ̂-yit, to 1970 ngièn-thoi sṳ̀ fà-ngìn hàn-he cham-hi Kit-lùng-po ngìn-khiéu ke tô-su, hien-chhai fà-ngìn yok cham Kit-lùng-po thi-khî chúng ngìn-khiéu ke 42%, vi tông-thi chú-yeu chhu̍k-yì chṳ̂-yit.

Li̍t-sṳ́[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Thi-lî[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Hì-hèu[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Kuala Lumpur Hì-hèu Phìn-kiûn Su-kí
Ngie̍t-fun 1-ngie̍t 2-ngie̍t 3-ngie̍t 4-ngie̍t 5-ngie̍t 6-ngie̍t 7-ngie̍t 8-ngie̍t 9-ngie̍t 10-ngie̍t 11-ngie̍t 12-ngie̍t Chhiòn-ngièn
Phìn-kiûn Kô-vûn °C (°F) 32.1 32.9 33.2 33.1 32.9 32.7 32.3 32.3 32.1 32.1 31.6 31.5 32.4
Phìn-kiûn Tâi-vûn °C (°F) 22.5 22.8 23.2 23.7 23.9 23.6 23.2 23.1 23.2 23.2 23.2 22.9 23.2
Kong-yí-liòng mm (Yîn-chhun) 169.5 165.4 240.9 259.2 204.4 125.3 127.2 155.7 192.8 253.1 287.8 245.7 2,427.0
Phìn-kiûn Kong-yí Ngit-su (≥ 1.0 mm) 11 12 14 16 13 9 10 11 13 16 18 15 158
Ngit-cheu Sṳ̀-su 186.0 194.9 207.7 198.0 207.7 195.0 201.5 189.1 165.0 170.5 153.0 161.2 2,229.6
Lòi-ngièn #1: Sṳ-kie Hì-siong Chû-chṳt (Lièn-ha̍p-koet) 1971-2000[1]
Lòi-ngièn #2:Hiông-kóng Thiên-vùn-thòi 1961-1990 [2]

Chṳn-chhṳ[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Hàng-chṳn Khî-va̍k[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Kâu-thûng[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Lî-hàng kín-tiám[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Koet-kâ Thung-vu̍t-yèn lâu Súi-chhu̍k-kón (National Zoo and Aquarium): Vi-yî Kuala Lumpur tûng-pet mien sṳ̍p-sâm kûng-lî chhú, nui yû thai-yok lióng-pak chúng thung-vu̍t, fî-khìm, phà-chhùng, súi-chhu̍k-kón chet yû pat-sṳ̍p chúng hói-yòng khi̍p thâm-súi sâng-vu̍t. Chhai khì kóng-fat ke fam-vì nui hàn-yû yit-ke hói-sṳ̂-kón.


Yû-hau Sàng-sṳ[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

Koet-kâ Sàng-sṳ Fó-phàn Kôan-he Phi-chu
 Yin-thu Chennai Chí-moi-sṳ [3]
 Yin-thu Delhi Chí-moi-sṳ [4]
 IRN Isfahan Chí-moi-sṳ [5][6]
 IRN Mashhad Chí-moi-sṳ [7]
Ngi̍t-pún Ngi̍t-pún Thai-fán Sông-ngia̍p Fó-phàn Sàng-sṳ [6][8]
 MYS Malacca Sṳ Chí-moi-sṳ [6]
 MAR Casablanca Chí-moi-sṳ [6]
模板:Country data TUR Thú-ngí-khì Ankara Chí-moi-sṳ [6][9]

Chhâm-kháu vùn-hien[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]

  1. "Sṳ-kie Thiên-hi Sin-sit Fu̍k-vu mióng". Archived from the original on 2010-12-03. 2010-09-18 chhà-khon. 
  2. "Mâ-lòi-sî-â Kuala Lumpur Hì-hèu Chṳ̂-liau". Hiông-kóng Thiên-vùn-thòi. 2010-10-28 chhà-khon. 
  3. "Chennai, Kuala Lumpur sign sister city pact". The Hindu (Chennai, India). 2010-11-26. Archived from the original on 2010-11-29. 2010-11-26 chhà-khon. 
  4. Kumar Das, Arun (2002-07-07). "Delhi to London, it’s a sister act". The Times of India. 2008-08-30 chhà-khon. 
  5. "Sisterhoods". Isfahan Islamic Council. 2005. Archived from the original on 2007-10-12. 2007-12-04 chhà-khon. 
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 "About Members: Kuala Lumpur". Asian-Pacific City Summit. Archived from the original on 2009-03-28. 2007-11-03 chhà-khon. 
  7. "Mashad-Kuala Lumpur Become Sister cities". FARS News Agency. 2006-10-14. Archived from the original on 2011-07-14. 2007-12-04 chhà-khon. 
  8. "ビジネスパートナー都市 (BPC)" (in Japanese). Osaka City Government. 2009-12-28. Archived from the original on 2013-01-20. 2010-09-23 chhà-khon. 
  9. "Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması" (in Turkish). Ankara Büyükşehir Belediyesi. 2010-09-30 chhà-khon. 

Ngoi-phu lièn-kiet[phiên-siá | kói ngièn-sṳ́-mâ]